Author :
Abstract
Evlilik bağı, kadın ve erkeğin bir araya gelerek ortak duygu, düşünce ve amaçlar doğrultusunda yaşamlarını birleştirme kararı almaları ve bu birlikteliği hukuki olarak kurmaları ile gerçekleşen toplumsal bir olgudur. Evlenen bireyler, evlilik süreçlerinde çeşitli düzeylerde sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Evlilik bağının temelinde yer alan duygusal, sosyal, ekonomik ve toplumsal faktörlerden kaynaklanan sorunların üstesinden gelinemediğinde ve sorunlar çözüme kavuşturulamadığında, söz konusu olan evlilik bağının temelleri sarsılmaktadır. Bu durum, genellikle bireylerin evlilik birlikteliğini sonlandırmaları ve boşanmaları ile sonuçlanmaktadır. Evlenme bazen hızlı gelişen ve çeşitli beklentilerle gerçekleşen mutlu bir olgu olmasına karşılık boşanma, bireylere sosyal, duygusal, ekonomik ve psikolojik açıdan zararlar vermektedir. Boşanmanın eşler, çocuklar ve eşlerin aileleri olmak üzere çeşitli ve geniş alanda etkileri olabilmektedir. Bu araştırmanın amacı; boşanma ve boşanmanın yetişkinler üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu çalışma derleme araştırma niteliği taşımaktadır. Derleme, araştırma konusu ile ilgili yayınların araştırma sorusuna cevap vermek için bir araya getirilerek sentezlenmesidir (Higgins ve Green, 2011). Günümüzde yapılan araştırma sonuçlarına göre evlenme oranlarında azalma meydana gelmekte iken, boşanma oranlarında ciddi artışlar yaşandığı belirlenmiştir. Dolayısıyla boşanma durumları toplumda yaygın hale geldiğinde, bu durum toplumsal bir sorun olarak da değerlendirilmektedir. Boşanma ile birlikte bireylerde duygusal çöküntüler, stres, ekonomik sorunlar, kaygı, şiddet, uykusuzluk, sinirlilik, güvensizlik ve duyarsızlık gibi etkiler meydana getirmektedir. Ayrıca boşanma sonrasında bireylerde sosyal dışlanma, intikam, yalnızlık, panik ataklar, depresyon, bağlanma sorunları, özgüven eksikliği, ruhsal sorunlar, iletişim bozuklukları ve itibar kaybı gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır.
Keywords
Abstract
Marriage bond is a social phenomenon that occurs when men and women come together and decide to unite their lives in line with common feelings, thoughts and purposes, and legally establish this union. Married individuals encounter problems at various levels during their marriage process. When the problems arising from the emotional, social, economic and societal factors on the basis of the marital bond cannot be overcome and the problems cannot be resolved, the foundations of the marital bond are shaken. This situation usually results in individuals ending their marriage union and getting divorced. Although marriage is a happy phenomenon that sometimes develops rapidly and takes place with various expectations, divorce damages individuals socially, emotionally, economically and psychologically. Divorce can have various and wide-ranging effects on spouses, children and spouses' families. The purpose of this research; is the study of divorce and its effect on adults. This study is a compilation research. A review is the synthesis of publications related to the research topic by bringing them together to answer the research question (Higgins ve Green, 2011). According to the results of today's research, while there is a decrease in marriage rates, it has been determined that there are serious increases in divorce rates. Therefore, when divorce cases become common in society, this situation is also considered as a social problem. Along with divorce, effects such as emotional depression, stress, economic problems, anxiety, violence, insomnia, irritability, insecurity and insensitivity occur in individuals. In addition, after divorce, problems such as social exclusion, revenge, loneliness, panic attacks, depression, attachment problems, lack of self-confidence, mental problems, communication disorders and loss of reputation are encountered.
Keywords
- Abbott, P., Wallace, C., ve Melissa, T. (2005). An Introduction to Sociology: Feminist Perspective. London ve New York: Routledge.
- Adalet Bakanlığı (2002). Türk Medeni Kanunu, Türk Medeni Kanun’un Yürürlüğü ve Uygulama şekli Hakkında Kanun ve Gerekçeleri, Ankara: Ankara Açık Cezaevi Matbaası.
- Akoğlu, Ö. A. ve Küçükkaragöz, H. (2018). Boşanma Nedenlerı̇ Ve Boşanma Sonrasında Karşılaşılan Güçlüklere İlı̇şkı̇n Bı̇r Araştırma: İzmir İli Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 29, Sayı 1; 153-172.
- Aktaş, Ö. (2011). Boşanma nedenleri ve boşanma sonrasında karşılaşılan güçlükler. Yayımlanmamış Doktora tezi, DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Arslan, D. A., ve Arslan, G. (2015). KIRSAL TÜRKİYE’DE, GEÇMİŞTEN GELECEĞE KADIN, EVLİLİK VE AİLE. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(37), 629-684.
- Atakan S. (1987) Boşanma Sürecinde Yaşanan Evreler. Psikoloji Dergisi, 6, 72-75.
- Aydın, O., & Baran, G. (2010). Toplumsal değişme sürecinde evlenme ve boşanma. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 117-126.
- Bastani, S., Golzari, M., ve Rowshani, S. (2011). Emotional divorce and strategies to face it. Journal of Family Research, 7, 241–257.
- Baynal, F. (2018). Boşanma Sonrası Başa Çıkmada Dini ve Manevi Etkilerin İncelenmesi. Bilimname, 2018(35), 253-282.
- Berksun, E. O. (2005). Boşanma. http://www.psikiyatri.net/cat/index, Erişim tarihi: 26.02.2022.
- Binay, M. (2018). Türkiye’de boşanma nedenlerinin analizi ve alternatif uyuşmazlık yöntemleri. Ombudsman Akademik, 5(9), 237-267.
- Bohannan, P. (1971). The six stations of divorce. In P. Bohannan (Ed.), Garden City N.Y.: Doubleday.
- Brown, S. L., ve Wright, M. R. (2019). Divorce attitudes among older adults: Two decades of change. Journal of Family Issues, 40(8), 1018-1037.
- Bulut, S. (2018). Boşanmış babaların çocuklarıyla ilişkileri ve buna etki eden faktörler. Turkish Studies, 13(3), 182-194.
- Cabılar, B. Ö., ve Yılmaz, A. E. (2022). Boşanma ve boşanma sonrası uyum: Tanımlar, modeller ve uyumun değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(1), 1-1.
- Can, Y., ve Aksu, N. B. (2016). Boşanma sürecinde ve sonrasında kadın. Electronic Journal of Social Sciences, 15(58).
- Canatan, K., E. Yıldırım (2013). Aile Sosyolojisi, İstanbul: Açılım Kitap Yayıncılık.
- Cohen, O., ve Finzi-Dottan, R. (2012). Reasons for divorce and mental health following the breakup. Journal of Divorce & Remarriage, 53(8), 581-601.
- Çakır, B. (2011). Modernleşme Sürecinde Türkiye’de Evlilik Kurumunun İşleyişi ve Boşanma Eğilimlerinin Seyri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çelikel, S. (2006). Boşanmanın çocuklara ilişkin hukuki sonuçları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Erdim, L., ve Ergün, A. (2016). Boşanmanın ebeveyn ve çocuk üzerindeki etkileri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 78-84.
- Fagan, P. F. ve Churchill, A. (2012). The Effects of Divorce on Children. marri.us/effects- divorce-children, Erişim Tarihi: 26.02.2022
- Fox, G. L. (1975). Love match and arranged marriage in a modernizing nation: mate selection in Ankara. Journal of Marriage and the Family, (37), 180–193.
- Ferah, N. (2019). Boşanma Sürecindeki Bireylerde Depresyon Anksiyete Stres ve Dini Başa Çıkma Arasındaki İlişki. Bilimname, 2019(37), 383-405.
- Garriga, A., ve Pennoni, F. (2020). The causal effects of parental divorce and parental temporary separation on children’s cognitive abilities and psychological well-being according to parental relationship quality. Social Indicators Research, 1-25.
- Graham, J. E., Christian, L. M., ve Kiecolt-Glaser, J. K. (2006). Stress, age, and immune function: Toward a lifespan approach. Journal of Behavioral Medicine, 29(4), 389–400.
- Gökçe, B. (2020). Boşanmış Ebeveynlerin Boşanma Nedenleri ve Boşanma Kararlarına İlişkin Bir Nitel Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Gülsün, M., Ak, M., ve Bozkurt, A. (2009). Psikiyatrik açıdan evlilik ve cinsellik. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 1, 68-79.
- Gültekin, D. T., ve Parlar, H. (2019). Evlenme biçimi ve evlenme süresi bağlamında evlilik öncesi sürecin kadınlardaki evlilik doyumuna etkisi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 2(1), 38-56.
- Güngörer, F. (2021). Değişen toplumsal özellikler ve çocukluk algısının oyunlara yansıması. Sosyoloji Dergisi, (41-42), 301-324.
- Güvenç, B. (1996). İnsan ve Kültür. Remzi Kitabevi.
- Halpenny, A. M., Greene, S., ve Hogan, D. (2008). Children's perspectives on coping and support following parental separation. Child Care in Practice, 14(3), 311-325.
- Handan, K. (2018). Toplumsal cinsiyet bağlamında boşanma/boşanma süreci ve kadın: Elâzığ örneği. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 4(2), 261-291.
- Hetherington, E. M., Parke, R. D., Gauvain, M. V. ve Locke, V. O (2006). Child Psychology: A Comtemporary Viewpoint (6th Ed). NY: McGrawHill Publication
- Higgins, J. P. T., ve Green, S. (Eds). (2011). Cochrane handbook for systematic reviews of interventions. http://handbook-5-1.cochrane.org/
- Kalmijn, M. (2020). Feelings of Guilt in the Family: The Case of Divorced Parents. In Divorce in Europe (pp. 271-289). Springer, Cham.
- Kara, B. (2018). Türkiye’de aile yapısının değişimine etki eden dinamikler. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (40), 374-385.
- Karadağ, F., ve Özdemir, D. F. (2021). Çekişmeli boşanma/velayet sürecinde aile mahkemelerinden üniversite hastanesine gönderilen olguların değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 24(1).
- Karslı, E. (2019). Modernleşme sürecinde çözülen aile yapısı ve kadının yeniden inşası. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-14.
- Kekeç, E. K., Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlıkların Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, Adalet Yayınevi, Ankara 2011.
- Leopold, T. (2018). Gender differences in the consequences of divorce: A study of multiple outcomes. Demography, 55(3), 769–797.
- Macit, Y. (2020). Türkiye’de aile ve kültürel yapıda meydana gelmesi düşünülen değişimlerin yaşlanma, yoksulluk ve evlilik kurumu açısından değerlendirilmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 149-157.
- MacKinnon, C. E., Brody, G. H. & Stoneman, Z. (1982). The Effects of Divorce and Maternal Employment on the Home Environments of Preschool Children. Child Development 53; 1392-1399.
- Maclean, M. (2004). Together and apart: children and parents experiencing separation and divorce. London: Joseph Rowntree Foundation.
- Mavili Aktaş, A. (2009). Evlilik ve Sadakatsizlik. Kanguru Yayınları.
- Milam, S. R., ve Schmidt, C. K. (2018). A mixed methods investigation of posttraumatic growth in young adults following parental divorce. The Family Journal, 26(2), 156-165.
- Öngider. N. (2013). Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 5(2), 140-161, 157.
- Özbek, M. (2004). Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarına Genel Bir Bakış. GSÜHFD, Prof.Dr. Erden Kuntalp’e Armağan, 1, s.261-292.
- Öztan, B. (2000). Aile Hukuku. Turhan Kitabevi.
- Pekcanıtez H. (2005). Alternatif uyuşmazlık çözümü. Hukuki Perspektifler Dergisi, 12-16.
- Rachmadi, U. (2003). Pilihan Penyelesaian Sengketa Diluar Pengadilan. Citra Aditya Bakti.
- Raley, K. R., ve Bumpass, L. (2003). The topography of the divorce plateau: Level sand trends in union stability in the United State safter 1980, Demographic Research, 8(8), 245260.
- Rodgers, B. ve Pryor, J. (1998). Divorce and separation: The outcomes for children, Joseph Rowntree Foundation York.
- Roper, S. W., Fife, S. T., ve Seedall, R. B. (2020). The intergenerational effects of parental divorce on young adult relationships. Journal of Divorce & Remarriage, 61(4), 249266.
- Sancaklı, D. (2014). Boşanmış annelerin ve çocuklarının boşanma sürecine ilişkin yaşantıları. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi.
- Sayar, Kemal ve F. Bağlan. (2010). Koruyucu Psikoloji. Timaş Yayınları.
- Shimkowski, J. R., ve Ledbetter, A. M. (2018). Parental divorce disclosures, young adults’ emotion regulation strategies, and feeling caught. Journal of Family Communication, 18(3), 185-201.
- Shimkowski, J. R., Punyanunt-Carter, N., Colwell, M. J., ve Norman, M. S. (2018). Perceptions of divorce, closeness, marital attitudes, romantic beliefs, and religiosity among emergent adults from divorced and nondivorced families. Journal of Divorce & Remarriage, 59(3), 222-236.
- Sili, Z. M. (1991). Toplumsal değişme sürecinde Türkiye’de boşanma olgusuna genel bir yaklaşım. Doctoral dissertation, Marmara Universitesi.
- Soygan, H. (2019). Boşanmış kadınların boşanma sebepleri ve boşanma sonrası karşılaştıkları güçlüklerin sosyolojik analizi Yozgat ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Soygüt, M. (2006). Türk ceza ve ceza usul hukukunda uzlaşma kurumu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Steinbach, A. (2019). Children's and parents’ well‐being in joint physical custody: A literature review. Family Process, 58(2), 353-369.
- Subekti, R. (1992). Arbitrase Perdagangan. Bandung: Bina Cipta.
- Sucu, İ. (2007). Boşanmış Kadınların Boşanma Nedenleri ve Boşanma Sonrası Toplumsal Kabulleri (Sakarya İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Sürerbiçer, F. S. (2008). Boşanmış bireylerin deneyimlerine göre evlilik eğitimi gereksinimi. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi
- Sütçü, S., ve Duyan, V. (2022). Aile içi şiddet ve boşanma davalarının görünmeyen mağdurları: Çocuk tanıklar. Efe Akademi Yayınları.
- Tekin, Mustafa. (2009). “Sekülerleşme Bağlamında Aile ve Kadın”, İstanbul.
- Thadathil, A., & Sriram, S. (2020). Divorce, families and adolescents in India: A review of research. Journal of Divorce & Remarriage, 61(1), 1-21.
- Topçu, N. (2006). Sosyoloji. Dergâh Yayınları.
- Turgut, T. (2011). Çalişmaya tutkunluk: iş yükü, esnek çalişma saatleri, yönetici desteği ve iş- aile çatişmasi ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(34), 155-179.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2016). Boşanma Nedenleri İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=109&locale=tr. Erişim Adresi: 26.02.2022.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2017b). Aile Yapısı Araştırması, www.tuik.gov.tr. Erişim: 25.05.2018.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2021). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri. Sayı: 37211.
- Uçar, S., Yıldız, Y., ve Baştemur, Ş. (2021). Evli bireylerde iletişim becerilerinin yordayıcısı olarak sevilemezlik ve evlilik süresi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 1-16.
- Uyar, S. (1999). Boşanmış bireylerin evlilik süreci ve bugüne ilişkin psikolojik sorunları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi.
- Ünal. V. (2013). Geleneksel geniş aileden çekirdek aileye geçiş sürecinde boşanma sorunu ve din. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (26), 589.
- Venta, A., ve Walker, J. (2021). Divorce, Separation, and Loss. Developmental Psychopathology, 400-422.
- Vural, G. (2021). Çocuklarda Ebeveyn Kaybı ile Ebeveyn Boşanmasının Travmatik Etkileri. İKSAD Yayınevi.
- Yavuz, K., ve Ertem, A. (2021). Türk toplumunda kadının statüsüne genel bir bakış. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 69-82.
- Yazıcı Tıktık, Ç. (2013). Arabuluculukta Gizliliğin Korunması. Onikilevha Yayıncılık.
- Yıldırım, M. E. (2018). Yeni bir hayat kurmak: Kadınlar anlatıyor: Babalık, evlilik ve boşanma. İletişim Yayınları.
- Yörükoğlu, A. (1997). Aile ve Çocuk. Özgür Yayıncılık.
- Yörükoğlu, A. (2004). Çocuk ruh sağlığı. Özgür Yayıncılık.
