Author :
Abstract
Klâsik Türk şiiri, kaleme alındığı dönemdeki dil, kültür, hayat karşısındaki tutum, ekonomi, sosyal hayat vs. birçok faktörden dolayı günümüzde anlaşılma konusunda sorunların olduğu bir alandır. Bu durum, şiirin anlaşılması için edebiyat araştırmacıları tarafından birçok yaklaşımın ortaya çıkarılmasına neden olmuştur. Bu yaklaşımlardan biri de imgesel yaklaşımdır. Söz konusu yaklaşımda okuyucu da metnin anlamlandırılma sürecine dahil olur ve böylece şiirin özüne yaklaşılmaya çalışılır. İmgesel yaklaşım, özellikle XVII. yüzyıl ve sonrası yazılan şiirlere yaklaşımda önemli bir rol üstlenir. XVII. yüzyıldan önce şiirler, belli bir kompozisyon şeklinde kurgulanıp sınırları daha belirgin iken özellikle XII. yüzyılda üslup çeşitlerinde görülen zenginlik şiirin anlam sınırlarını genişletir. İmgesel yaklaşım, söz konusu anlam sınırlarını keşfetme konusunda önemli işlevler üstlenebilir. Klasik Türk şiirinin son büyük temsilcisi olarak kabul edilen Şeyh Galip’in şiirleri de anlam sınırları geniş şiirler olarak değerlendirilebilir. Çalışmanın amacı, şiirlerdeki anlam zenginliğine ulaşmak için yaklaşım önerisinde bulunmak ve incelenen şiirlerde Şeyh Galip’in şair kimliğini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada Şeyh Galip’in şiirlerinde kullanılan şiddetli imgelerin arka planı irdelenmiş ve bu arka plan birkaç örnekle açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Classical Turkish Poetry is a field in which there are problems in its being understood today due to many factors such as the language, culture, attitude toward life, economy, social life, etc. existing in the era when written. This situation brought about many approaches made by literature researchers so that the poem would be understood. One of them is imaginary approach. In this context, the reader, too, is included into the interpretation process of the text and thus it is tried to come close to the essence of the poem. Imaginary approach plays a key role in approaching to the poems that were written especially within and after the 17th century. Prior to the 17th century, the poems were fictionalized in a specific composition and their borders were clearer while the richness in a variety of poetic forms experienced especially within the 12th century broadened the semantic borders of poem. Imaginary approach may have some significant functions in discovering them. Regarded as the last of the greatest Classical Turkish Poets, Seyh Galip has the poems that might be considered the ones whose semantic borders are broader. The aim of this study is to offer an approach to gain the semantic richness in the poems and distinguish the poetic identity of Seyh Galip. In the study the background of the violent images used in Seyh Galip’s poems was examined and sought to explain with several examples.
Keywords
- Aşkaroğlu, V. (2015). Ataol Behramoğlu'nun Şiirlerinde Şiddetli İmge ve Bunaltı İzleği. Karadeniz Dergisi(28), 163-174.
- Aşkaroğlu, V. (2016). İkinci Yeni: Aykırı Sözşörler. Ankara: Kültür Ajans Yayınları.
- Aksu, H. (1994). 1782 Yılı İstanbul Yangınları. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Aslan, B. (2012). Günebakan: Yeni Türk Edebiyatı Değerlendirmeleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Ayvazoğlu, B. (1995). Şeyh Galib'in Hayatı. B. Ayvazoğlu içinde, Şeyh Galip Kitabı (s. 15-32). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları.
- Ayvazoğlu, B. (2011). Kuğunun Son Şarkısı. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Bachelard, G. (2006). Su ve Düşler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Bilgegil, M. K. (1989). Edebiyat Bilgi ve Teorileri (Belâgât). İstanbul: Enderun Kitabevi.
- Bilkan, A. F. (2007). Şiir. O. H. Talât Sait Halman içinde, Türk Edebiyatı Tarihi (Cilt 2, s. 257- 283). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Birgül, M. (2012, Sonbahar). Şeyh Galip'te Metafizik Buhran: Varlık-Yokluk ya da Adem'den Âdem'e Varoluş. Turkish Studies, 7(4), 1107-1116.
- Demirel, Ş. (2007). Mazmundan İmgeye Bir Yolculuk. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 138-151.
- Doğan, G. (2013). Şiir Dili, Bağıntı ve Zayıf Sezdirimler. Bilig(64), 123-150.
- Durmuş, M. (2011, Summer). İmge-Sembol Kavramlarını Yorumlama Projesi ve Melih Cevdet Anday Şiirinde İmge. Turkish Studies, 6(3), 745-762.
- Fazlıoğlu, İ. (2015). Fuzuli Ne Demek İstedi? İstanbul: Papersense Yayınevi.
- Fromm, E. (1990). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı. (Y. Salman, & N. İçten, Çev.) İstanbul: Payel
- Guiraud, P. (1994). Göstergebilim. (M. Yalçın, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
- İsen, M. (1995). Osmanlılarda Devlet-Sanat İlişkisi ve Bu İlişkinin III. Selim'le Şeyh Galib'teki Görüntüsü. B. Ayvazoğlu içinde, Şeyh Galib Kitabı (s. 39-44). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları.
- İskenderoğlu, L. (2009). Jean-Paul Sartre’ın “İmgelem”İ, Sanatta İmge Ve İmge Kökleri Üzerine. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(14), 157-166.
- Kalkışım, M. (1994). Şeyh Gâlîb Dîvânı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Kaplan, M. (2014). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kierkegaard, S. (2014). Ölümcül Hastalık Umutsuzluk. (M. M. Yakupoğlu, Çev.) Ankara: Doğubatı Yayınları.
- Korkmaz, R. (2014). İkaros'un Yeni Yüzü: Cahit Sıtkı Tarancı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Korkmaz, R. (2014a). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Kovel, J. (1994). Tarih ve Tin. (H. Pekinel, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Macit, M. (2012). Nedîm Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür vr Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
- Mum, C. (2007). Sebk-i Hindî. O. H. Talât Sait Halman içinde, Türk Edebiyatı Tarihi (Cilt 2, s. 373-383). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Özkaya, Y. (1985). XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yaşantısı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Saraç, Y. (2014). Klâsik Edebiyat Bilgisi: Belâgat. İstanbul: Gökkube Yayınları.
- Sartre, J.-P. (2009). İmgelem. (A. Tümertekin, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
- Sartre, J.-P. (2013). Varoluşçuluk. İstanbul: Say Yayınları.
- Saussure, F. D. (1998). Genel Dilbilim Dersleri. (B. Vardar, Çev.) İstanbul: İş Bankası Kültür
- Soycan, C. (2016, Nisan 22). Edebistan. Şiir Dilinin Yapısı, Özellikleri ve Anlam: http://www.edebistan.com/index.php/celalsoycan/siir-dilinin-yapisi-ozellikleri-veanlam/2009/10/ adresinden alındı
- Şentürk, A. A., & Kartal, A. (2014). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Wellek, R., & Warren, A. (2001). Edebiyat Teorisi. İzmir: Akademi Kitabevi.
- Wells, H. W. (1961). Poetic Imagery. New York: Russell & Russell.
- Wilkinson, K. (2014). Semboller ve İşaretler. (S. Toksoy, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
- www.diyanet.gov.tr. (2016, 04 16). http://kuran.diyanet.gov.tr/kutuphane.html: http://kuran.diyanet.gov.tr/kuran_meal.pdf adresinden alındı.
- Yavuz, N. (2017). Şeyh Galip Divanında Bilginin Kaynağı Olarak Kalp. ASOSJOURNAL Aka- demik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(42), 109-125.
- Yıldız, F. (2012). Mevlana Mesnevisi'nde Benliğin Keşfi. Antalya: Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
- Zavotçu, G. (2013). Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü. İstanbul: Kesit Yayınları.
