Author:
Abstract
AMAÇ: 21.yy’da estetik, bir bilim olarak; disiplinlerarası, bütüncül ve küresel kültürü ele alan yaklaşımlarla biçimlenmektedir. Bu noktada teorisyenlerin değişen kuramlar çerçevesinde estetik eğitimine katkılarını saptamak; estetik eğitimini evrensel bir noktaya taşınması açısından tartışmaya açmak ve eğitim kurumlarındaki estetik eğitimine yeni bakışlar getirmek açısından önemlidir. TARTIŞMA: Estetik çözümleme metedolojisi, felsefenin birbirinden farklı iki yöntemi olan diyalektik ve metafizik kavramlarına dayanmaktadır. Bu kavramlar maddeci ve idealist felsefe anlayışlarını temel alan dünya görüşlerinin dönüşümü olarak yansır. Bu iki dünya görüşü; günümüzde de halen, estetik alanında varlıklarını korumaktadır. Toplumcu anlayışın ifadesi olan maddeci felsefe anlayışına dayanan, diyalektik maddeci ve tarihsel modelden yola çıkan bilimsel maddeci estetik anlayışı; ilerleyen tarihsel süreçte; 20 yy’da da Burjuva kültüründen doğan; Burjuva estetik anlayışının etkisinde gelişmiştir. Bununla beraber;19. yy’da ortaya çıkan ve psikolojiye dayanan deneysel estetik anlayışı da, estetik disiplininde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu sayede estetik algılama da anlık insan bilincinde işleyen psişik süreçlerin keşfine yönelinmiştir. Psikolojiye paralel olarak gelişen sosyoloji kuramları da estetik bilincinde yeni deneyimlere yol açar. Bununla beraber; 20. yy’da ortaya çıkan sibernetik ve semiotik gibi yeni bilim dallarının etkisinde yeni estetik tartışmalara ve sanatın estetik ile olan bağlantıları sorgulanmaya başlanır ve estetiğin bildirişim kuramlarıyla dönüşümleri estetiği çok-biçimli gösterge sisteminin içerisinde ele alınışına tanık oluruz. YÖNTEM: Estetik tarihi boyunca düşünceler arasında geçen kavgalar, estetik eğitimininde de kendini göstermiştir. Bugün estetik eğitiminde estetik kuramlara bağlı kalma gerekliliği ve ihtiyacı; estetiği kavramlaştırmaya yönelik normativ ve anti-normatiflik bileşenlerinin ilişkisini açığa çıkarmakla beraber; örgütleşen ilkeleri bir araya getirmek gerekliliğini doğurmaktadır. Ancak estetik eğitimi açısından estetik de kuram, sanatın değeri, anlamı üzerine yapılan estetik savunuları ve bu bağlamda; estetik analizi yapabilen diyalektik süreçleri tespiti açısından gerekli olmuştur. SONUÇ: Bu sorgulama süreçlerinin dayanaklarını tespiti açısından tarihsel bir boyuttan başlayarak; günümüz disiplinlerarası bir etkileşimi gerekli kılan, yapılandırılmış bir sanat eğitimi ve estetik eğitimi biçimlendirilmeli ve estetik kuramları ve kuramcıların bakış açıları ile estetik eğitimini biçimlendiren teorisyen ve kuramcıların yöntemsel tartışmalarını açığa çıkarma gerekliliği doğmuştur.
Keywords
Abstract
Purpose: Aesthetic as a science in 21st century, has been shaped by approaches tackling with interdisciplinary , holistic and global culture. At this point, it is important to determine contributions of theorists to aesthetic education in terms of changing theories; to start a discussion about moving aesthetic education to a universal point and to bring new perspectives to aesthetic education in educational institutions Discussion: Methodology of aesthetical analysis is based on dialectical and metaphysical concepts of philosophy which are different from each other. These concepts reflect as transformation of worldviews stemming from materialistic and idealistic concepts of philosophy. These two worldviews are still in effect in terms of aesthetical matter. Scientific materialist aesthetics stemming from dialectical and historical materialist model, based on materialist conception of philosophy which is an expression of socialist understanding has evolved under the influence of bourgeois aesthetics understanding that arouse from bourgeois culture in the historical process in the 20th century. Nonetheless, experimental aesthetics based on psychology that emerged in the 19th century is a milestone in aesthetic discipline. Thus aesthetic perception has headed for discovering psychic processes functioning in instant human consciousness. Theories of sociology developing in parallel with psychology leads to new experiences in aesthetic awareness. In addition to that, new discussions under influence of new disciplines such as cybernetics and semiotics that emerged in the 20th century begins and connections of art related to aesthetic start to be questioned and we witness that transformations of aesthetic with the theory of communication are treated within system of multiform indicator. Method: Fights occurring among ideas throughout the history of aesthetics has also happened in aesthetic education. Need and necessity of adhering to aesthetic theories in aesthetics education today along with uncovering the relation of normative and nonnormative components tending to conceptualise aesthetics has emerged the necessity of bringing the principles of organization together. However it has become a necessity to determine dialectical processes capable of making aesthetics analysis; theories in terms of aesthetics education, value and meaning of art on aesthetics defence. Result: Starting from a historical angle to determine the bases of questioning process, we should shape a structured education of art and aesthetics that make interaction between disciplines necessary and it has become a necessity to reveal methodological debates of theorists, that form aesthetics education with views of theorists, and aesthetics theories.