Author:
Abstract
Dillər həmçinin öz işlənmə çoxluğuna görə də fərqlənir. Yer üzündə mövcud olan dillər heç də eyni əhatəyə malik olmur. Belə ki, YUNESKO-nun məlumatına görə, dünyada 6000-dən çox dil var, lakin onların yarıdan çoxu məhv olmaq üzrədir. Dillərin 96 faizi dünya əhalisinin yalnız 4 faizi tərəfindən istifadə olunur. Bu 6000 dilin 52 faizində 10 mindən, 28 faizində isə mindən az adam danışır. Və ya belə deyə bilərik ki, yer üzündə əhalinin 80 faizi 6 mindən çox dildən yalnız 80 dili bilir, qalan dillərdə isə yalnız 20 faiz əhali danışır. Əlbəttə, bu göstəricilər çox aşağıdır. Beynəlxalq ekspertlərin araşdırmaları göstərib ki, yox olmaq təhlükəsilə üzləşən dillər, əsasən, ölkələrin daxilindəki milli azlıqların dilləridir. Belə dillərə həmin ölkələrdə hörmət aşağı olduğundan insanlar nə özləri bu dillərdə danışır, nə də bu dili övladlarına öyrədirlər. Dünya dillərinin tərkib hisələrindən biri də türk dilləri ailəsidir. Türk dilləri ailəsi 41 dil, ləhcə və şivələri özündə birləşdirir. Alimlərin bir qismi türk dillərini Ural-Altay, digər qismi isə Altay dillərinə daxil edirlər. Çoxları tərəfindən müstəqil dil ailəsi hesab edilən türk dilləri 180 milyondan çox insanın doğma dilidir. Göründüyü kimi türk dilləri özü böyük bir aləmi əhatə edir.
Keywords
Abstract
Languages also differ in their processing complexity. The languages that exist on earth do not have the same scope. So, according to UNESCO, there are more than 6,000 languages in the world, but more than half of them are on the verge of extinction. 96 percent of languages are spoken by only 4 percent of the world's population. 52 percent of these 6,000 languages are spoken by more than 10,000 people, and 28 percent by less than a thousand people. Or we can say that 80 percent of the population on earth knows only 80 languages out of more than 6 thousand, and only 20 percent of the population speaks the remaining languages. Of course, these indicators are very low. Studies by international experts have shown that the languages that are in danger of disappearing are mainly the languages of national minorities within the countries. Turkic language family is one of the components of world languages. The Turkic language family includes 41 languages, dialects and dialects. Some scientists include the Turkic languages in the Ural-Altaic languages, and others in the Altai languages. Considered by many to be an independent language family, the Turkic languages are the mother tongue of more than 180 million people. As you can see, Turkic languages cover a large world.