Author:
Abstract
Toplumsal cinsiyet ilişkilerinin yeniden üretildiği bir alan olan sinemada hem kadın hem de erkeğin temsiline odaklanan çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalar öncelikle kadınların erkeklerle karşılaştırıldığında eşitsiz konumunu açıklamaya çalışmaktadır. Ataerkil yapıda kadınlar ikinci plana atılmakta ve rolleri ataerkil kodlara göre belirlenmektedir. Şendul Şaban (Kartal Tibet, 1985) filmi toplumumuzda kadınlık ve erkeklik rollerinin ataerkil kodların ötesinde nasıl şekillenip tanımlandığına örnek teşkil etmektedir. Film, kadınlık ve erkeklik rollerini tersine çevirerek geleneksel toplumsal cinsiyet rollerine meydan okumakta, bu da cinsiyete dayalı işbölümü ve kadınlara yönelik toplumsal beklentiler üzerine düşünmeye teşvik etmektedir. Araştırma nitel bir tasarımla hazırlanmış olup konunun teorik çerçevesi öncelikle toplumsal cinsiyet ve işbölümü üzerine odaklanmış ve çalışmanın amacına yönelik 1980'li yıllarda Türk sinemasında kadın temsilleri incelenmiştir. Şendul Şaban filminde kadın ve erkek rolleri irdelenerek kadınlık ve erkeklik temsili cinsiyete dayalı işbölümü bağlamında analiz edilmiş olup anlatıda ataerkil tahakkümün pekiştirildiği ve yeniden üretildiği bulgulanmıştır.
Keywords
Abstract
There are numerous studies in cinema have focused on the representation of both women and men, in a space where gender relations are reproduced. These studies primarily aim to explain the unequal position of women when compared to men. Within a patriarchal structure, women are often relegated to secondary roles, and their roles are determined according to patriarchal codes. The film "Şendul Şaban" (directed by Kartal Tibet, 1985) serves as an example in our society of how the roles of femininity and masculinity are shaped and defined beyond patriarchal codes. The film challenges traditional gender roles by reversing the roles of femininity and masculinity, encouraging reflection on gender-based division of labor and societal expectations placed on women. The research is designed qualitatively, with the theoretical framework primarily focusing on gender and division of labor. Women's representations in Turkish cinema during the 1980s were examined in line with the purpose of this study. By analyzing the roles of women and men in the film "Şendul Şaban," the representation of femininity and masculinity was examined in the context of gender-based division of labor. The findings suggest that the narrative in the film strengthen and reproduces patriarchal domination.