TÜRKİYE’DE GAZETE HABERLERİNDE ORTAYA ÇIKAN BAĞIMLILIK SÖYLEMİNİN PSİKANALİTİK BİR BAKIŞ İLE İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bağımlılık, bir madde, nesne veya davranışa yönelik kişinin kontrolünü kaybettiği durumu ifade eden psikolojik bir süreçtir. Bağımlılıkların oluşumu ve devam etmesinde psikolojik süreçlerin rolü büyük öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de gazete haberlerinde ortaya çıkan bağımlılık kavramını psikanalitik bir perspektiften analiz etmektir. Aynı zamanda, bu söylemin oluşmasında etkili olan söylemsel stratejileri ve aktör rollerini incelemek, böylece konunun daha derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunmak amaçlanmaktadır. Sosyal inşacı yaklaşıma göre, bireyler toplum içindeki bağlam, kültür ve söylemler aracılığıyla şekillenirler. Psikanaliz alanının öncülerinden Jacques Lacan, öznenin gelişim ve yapılanmasına yönelik teorisinde Başka (The Other) ile ilişkilenme, dil ve söylemin önemli unsurlar olduğunu vurgular. Haber metinleri, toplumsal söylemin yansıtıldığı bir araç olarak sıkça kullanılır. Bu çalışmada, Türkiye'de en çok ziyaret edilen online gazete olan hürriyet.com.tr analiz için seçilmiştir. "Bağımlılık", "altın vuruş", "esrar" ve "keyif verici madde" anahtar kelimeleriyle yapılan tarama sonucunda 47 haber incelenmiştir. Yapılan analiz neticesinde 5 tema, (a)‘Bağımlılığın Zararları’ ve ‘Bağımlılıkla Mücadele’ Söylemleri, (b)Uyarıcı, Korku-Endişe Uyandırıcı ve Yasa Koyucu Dil Stratejisi, (c)Sıradışı Nesneler Aracılığıyla “Bağımlılığın Çok Çeşitli Olduğu” Söylemi, (d)Altın Vuruş Söyleminin Yıllar İçindeki Değişimi: Ölüm Haberlerinden Başarı Haberlerine Doğru Geçiş, (e)Keyif Hakkında: Keyfin Gerekliliğine Karşın Keyfin Sınırlanması Söylemleri belirlenmiştir. Sonuçlar, bağımlılıkla mücadelenin devlet için önemli bir konu olduğunu ve mücadelenin yasa koyucu dil stratejileriyle desteklendiğini göstermiştir. Yakalanan madde miktarının vurgulayan haberlerin örtük olarak maddeye olan talebin yoğunluğuna işaret ettiği görülmüştür. Ayrıca, altın vuruş söyleminin ölüm haberlerinden başarı ve rekabet haberlerine doğru bir dönüşüm olduğu tespit edilmiştir. Son olarak, keyfin bir yandan sınırlanması gerektiği öte yandan da tersine her daim kazanılması elde dilmesi gerektiğine yönelik iki ayrı söylemin işlediği bulgulanmıştır. Bağlanma konusunun yasa ve keyif ile ilişkilenmeler bağlamında değerlendirilmesi önerilmektedir.
Keywords
Abstract
Addiction is a psychological issue in which a person loses control over a substance, object, or behavior. The role of psychological processes in the development and maintenance of these addictions is crucial. The aim of this study is to analyze the addiction discourse from a psychoanalytical perspective in Turkey’s newspaper, and to investigate the discourse strategies actors’ roles that influence the formation of this discourse, thereby contributing to a better understanding of the subject. According to the social constructivist approach, individuals are shaped by the context, culture, and discourses within society. Jacques Lacan, a pioneer of psychoanalytic theory, emphasized the importance of The Other, language, and discourse in the subject’s formation process. In this study, the most visited digital newspaper in Turkey, hürriyet.com.tr, was selected for analysis. Using the keywords ‘addiction’, ‘struck gold’, ‘marijuana’ and ‘pleasure-inducing substance’, 47 news articles were examined. Based on the analysis, 5 themes have been identified: (a)Discourse on the Harms of Addiction and Combatting Addiction, (b)Alerting, Fear-Inducing, and Regulatory Language Strategy, (c)The Discourse of 'The Diversity of Addiction' Through Unusual Objects, (d)The Development of the ‘Struck Gold Discourse’ Over Time: From Notices of Death to Success Stories, (e)About Pleasure: Discourses on Restricting Pleasure Despite Its Necessity. The findings indicate that the government places a high priority on the fight against addiction, which is supported by legislative language strategies. News reports that place a strong emphasis on the quantity of captured drugs have implicitly indicated the intensity of demand for drugs. Furthermore, it has been observed that there is a transformation on using discourse of the "struck gold", shifting from death-related news to success and competition-related news. Finally, it has been found that two distinct discourses are at play regarding pleasure: one emphasizing the need for its limitation, and the other arguing for its continuous acquisition and pursuit. It is recommended to consider the issue of addiction in the context of its relationship with the law and pleasure.
