TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET İŞLETMELERİNİN FİNANSAL BAŞARISIZLIK RİSKLERİNİN ANALİZİ: BORSA İSTANBUL ÖRNEĞİ
Author:
Abstract
Toptan ticaret işletmeleri ve perakende ticaret işletmeleri, birbirinden farklı şekilde faaliyetlerini gerçekleştiren ve birbirinden farklı riskler ile karşılaşan işletmelerdir. Sahip oldukları maliyetleri, stok yapıları ve müşteri hacmi gibi faktörler nedeniyle her iki tür işletme finansal başarısızlık riski açısından da kendine özgü niteliklere sahiptirler. Çalışmanın amacı, Borsa İstanbul’da yer alan toptan ve perakende ticaret sektörlerindeki işletmelerinin finansal başarısızlık riskinin Altman ve Springate modelleri kullanılarak incelenmesidir. Bu doğrultuda toptan ticaret ve perakende ticaret işletmelerine ait 2018 ile 2022 dönemlerini kapsayan beş yıllık veriler kullanılarak Altman Z skoru ve Springate S skoru değerleri hesaplanmış, bulgular karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulguların değerlendirilmesinde hem sektörlere ait risklerin analizi, hem de modellere ait bulguların aynı şirket ve sektörlerdeki uyumunun tespiti amaçlanmıştır. Elde edilen bulgularda Altman Z skoru modeline göre perakende işletmelerinin finansal başarısızlık riskinin daha yüksek olduğu, Springate S skoru modeline göre ise aralarında büyük fark olmamakla birlikte toptan ticaret sektörü işletmelerinin finansal başarısızlık riskinin, göreceli olarak, daha yüksek olduğu görülmüştür. Çalışmada kullanılan finansal başarısızlık tahmin modelleri aynı sektörler ve aynı şirketler için ele alındığında toptan ticaret sektöründeki işletmelere ait bulguların her iki modelde de sektör ve şirketler için yakın sonuçlar verdiği görülmüştür. Perakende ticaret sektörü işletmeleri için elde edilen sonuçlar doğrultusunda ise Altman Z skoru modelinin finansal başarısızlık riskini hesaplamada daha hassas sonuçlar elde ettiği, Springate S skoru modeline göre finansal başarısızlık riski bulunmayan işletmelerin Altman Z skoru modeli açısından riskli olarak değerlendirildiği görülmüştür.
Keywords
Abstract
Wholesale trade businesses and retail trade businesses are businesses that carry out their activities differently from each other and face different risks. Both types of businesses have their own characteristics in terms of financial failure risk due to factors such as their costs, stock structures and customer volume. The aim of the study is to examine the financial failure risk of businesses in the wholesale and retail trade sectors in Borsa Istanbul by using Altman and Springate models. In this direction, Altman Z score and Springate S score values were calculated using five-year data covering the 2018 and 2022 periods of wholesale trade and retail trade businesses, and the findings were analyzed comparatively. In the evaluation of the findings obtained in the study, it was aimed both to analyze the risks of the sectors and to determine the compatibility of the findings of the models in the same companies and sectors. According to the findings obtained, it was seen that the financial failure risk of retail businesses is higher according to the Altman Z score model, and the financial failure risk of wholesale trade sector businesses is relatively higher, although there is no big difference between them according to the Springate S score model. When the financial failure prediction models used in the study are considered for the same sectors and the same companies, it is seen that the findings of the enterprises in the wholesale trade sector give close results for the sector and companies in both models. In line with the results obtained for the retail trade sector businesses, it was seen that the Altman Z score model obtained more sensitive results in calculating the risk of financial failure, and the businesses that did not have the risk of financial failure according to the Springate S score model were evaluated as risky in terms of the Altman Z score model.