Author :
Abstract
Daha zengin olabilmek ve bunu korumak, bireylerin ve ülkelerin en temel amaçlarındandır. Ülkeler, daha zengin olabilmek adına birçok savaşlar, barışlar, entegrasyonlar yapmışlar, coğrafi keşifler gerçekleştirmişler ve sömürgecilik faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Günümüzde ABD ile Çin arasında yaşanan dış ticaret savaşları ve yakın zamanda gerçekleşen Brexit olayı da bu güç ve zenginlik arayışlarının çağdaş bir yansımasıdır. Kovid-19 salgının dünyayı derinden etkilediği günümüzde, ülkeler önce kendi halklarının sağlığını düşünmekte, bu uğurda her türlü dış ülke temasını kesmekte, dış ticaret ve seyahatleri kısıtlayabilmekte, üretilecek aşıların çok büyük kısmını kendileri almaya çalışmakta ve diğer ülkelerin bu alanda yaşadıkları mağduriyetlere duyarsız kalabilmektedirler. Bu da ülkeler arası güç yarışlarının somut bir yansımasıdır.Bu çalışmada ülkelerin zenginlik ve güç arayışları; “korumacı politikalar”, “liberal ekonomi”, “komşuyu fakirleştirici politikalar” ve “küreselleşme” olguları çerçevesinde ele alınmıştır. Böylece yaşanan küresel güç mücadeleleri ve etkileri ortaya konularak, ulusal ve küresel fayda maksimizasyonu açısından en doğru politikaların neler olabileceği konusunda yöneticilere ışık tutulmasına çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Getting richer and protecting and developing it is one of the main goals of individuals and countries. Countries have made many wars, peace, economic integrations, geographic discoveries and colonial activities in order to become wealthier and to keep it forever. The foreign trade war between the USA and China and the recent Brexit event are a contemporary reflection of this search for power and wealth.Nowadays, when Covid-19 epidemic has deeply affected the world, countries first consider the health of their own people and, for this purpose, cut off any kind of foreign interaction, restrict foreign trade and travel, try to buy the vast majority of vaccines to be produced and remain insensitive to the victimization of other countries in this area. This is another concrete reflection of the power race between countries.In this study, the efforts of countries in search of wealth and power were discussed within the framework "protectionist policies", "liberal economic theory", "beggar thy neighbor policies" and "globalization. In this way, the global power struggles experienced in the past and today and their effects were revealed, the best policies in terms of national and global utility maximization were determined and it was tried to shed light on the governors.
Keywords
- Adıgüzel, M. (2013). Ekonomik Küreselleşmenin Türkiye Ekonomisine Etkileri. Akademik Bakış Dergisi, 35, 1 – 20.
- Akbulut, U. (2013). Uzay İstasyonlarını ilk Kez Ruslar Kurdu. http://www.uralakbulut.com.tr/wp-content/uploads/2013/03/uzay_istasyonlari.pdf, (Erişim Tarihi: 11.06.2020).
- Aksu Ereker, F. (2019). Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü – NATO. Altınbaş Üniversitesi, Güvenlik Yazıları Serisi, No.28.
- Akyüz, Y. (2009). Fiyat Mekanizması ve Makroekonomik Dengesizlikler. (2. Basım). Eflatun Yayınevi, Ankara.
- Akyüz, Y. (2010). Global Economic Prospects: The Recession May Be Over But Where Next? South Centre Research Paper, No. 26.
- Alagöz, M. ve Ceylan, O. (2015). Dünya Ticaretinde Tarife Dışı Engeller: 2008 Krizi Sonrası Yaşanan Gelişmeler. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(30), 59 – 85.
- Alsancak, S., Altınkaynak, H., Özgöncü, N., Kuru, M., Yenimahalleli Yaşar, G. ve Uğurluoğlu, E. (2010). Neoliberalizm, Küreselleşme ve Sağlık. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 9(1), 1 – 10.
- Altay, F. (2016). Brexit - İngiltere’nin AB’den Ayrılması Sorunsalı “Türkiye’ye Olası Etkileri”. Konya Ticaret Odası, Araştırma Raporu.
- Amadeo, K. (2018). Trade Protectionism Methods With Examples, Pros, and Cons. https://www.thebalance.com/what-is-trade-protectionism-3305896, (Erişim Tarihi: 27.04.2020).
- Apolte, T. (2010). New Protectionism and the European Union: A Theoretical Background with Critical Overview of Current Developments. https://nebula.wsimg.com/be53a4 9458e5d07f0936d022a7e388a9?AccessKeyId=39A2DC689E4CA87C906D&dispositio n=0&alloworigin=1, (Erişim Tarihi: 26.04.2020).
- Atamtürk, A. B. (2017). İktisadi Doktrinler. İstanbul Üniversitesi, Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Kitabı.
- Avrupa Birliği Başkanlığı (2020). Avrupa Birliğinin Tarihçesi. https://www.ab.gov.tr/avrupa- birliginin-tarihcesi_105.html, (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
- Aydemir, C. ve Güneş, H. H. (2006). Merkantilizmin Ortaya Çıkışı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 136 – 158.
- Aydemir, C. ve Kaya, M. (2007). Küreselleşme Kavramı ve Ekonomik Yönü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 260-282.
- Aydın, Y. (2013). Say Yasası: Keynes’in Yorumu ve Son Dönem Tartışmaları. İktisat Fakültesi Mecmuası, 63(1), 81 – 130.
- Aytekin, İ. ve Uçan, O. (2018). Ticaret Savaşları ve Korumacı Politikalar: Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye İlişkileri Bakımından Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 851 – 862.
- Bal, O. (2019). Enflasyon ve Stagflasyon Olgularına Yönelik Çözüm Politikaları ve Türkiye Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 472 – 789.
- Barut, E., Odacıoğlu, M. C. ve Köktürk, Ş. (2016). Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde (SSCB) Düşünce Hareketlerinin Edebi Eserler Üzerinde Etkisi: SSCB’de Çeviri Sansürü. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 9(26), 459 – 479.
- Bayar, F. (1999). Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar, 32, 25 – 34.
- Bocutoğlu, E. ve Ekinci, A. (2009). Genel Teori, Küresel Krizler ve Yeniden Maliye Politikası. Maliye Dergisi, 156, 66 – 82.
- Coşan, B. (2014). En Çarpıcı Silah Gıda. https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/en-carpici-silah- gida-27097584, (Erişim Tarihi: 12.06.2020).
- Çeştepe, H. ve Mıstaçoğlu, T. (2012). Gümrük Birliğinin Doğrudan Yabancı Yatırımlara Etkisi: Avrupa Birliği’nin Yeni Üyeler ve Türkiye Üzerine Bir Panel Veri Analizi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, XXXII(I), 123 – 140.
- Duman, M. Z. (2011). Neo-Liberal Küreselleşmenin Zaferi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 666- 700.
- Dumouchel, P. (2010). Reinventing Homo Economicus? In book “Rationality and Explanation in Economics”, p. 237 – 246. Routledge, London.
- Dünya (2017). NAFTA'nın Sona Ermesinin Olası Etkileri. https://www.dunya.com/finans/haberler/naftanin-sona-ermesinin-olasi-etkileri-haberi379200, (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
- DW (2014). Doğu Batı'ya Hâlâ Yetişemedi. https://www.dw.com/tr/do%C4%9Fu- bat%C4%B1ya-h%C3%A2l%C3%A2-yeti%C5%9Femedi/a-18040278, (Erişim Tarihi: 12.05.2020).
- Eğilmez, M. (2019). ABD – Çin Ticaret Savaşı ve Tukidides Tuzağı. Kendime Yazılar (7 Eylül 2019). http://www.mahfiegilmez.com/2019/09/abd-cin-ticaret-savas-ve-tukididestuzag.html, (Erişim Tarihi: 26.04.2020).
- Eğilmez, M. (2020). Washington Uzlaşısının 30 Yılı. Kendime Yazılar (8 Mayıs 2020). http://www.mahfiegilmez.com/2020/05/washington-uzlassnn-30-yl.html, (Erişim Tarihi: 10.06.2020).
- Erdönmez, P. A. (2009). Küresel Kriz ve Ülkeler Tarafından Alınan Önlemler Kronolojisi. Bankacılar Dergisi, 68, 85 – 101.
- Eren, K. (2012). Bağımsız Devletler Topluluğu İçinde Türk Cumhuriyetleri. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 43 – 73.
- Ertürk, E. (1993). Ekonomik Entegrasyon Teorisi. Ezgi Kitabevi, Bursa.
- Euronews (2020a). AB, Covid-19 ile Mücadelede Yardımda Geç Kaldığı İçin İtalya'dan İkinci Kez Özür Diledi. https://tr.euronews.com/2020/04/16/ab-covid-19-ile-mucadeledeyard-mda-gec-kald-g-icin-italya-dan-ikinci-kez-ozur-video-leyen, (Erişim Tarihi:
- Euronews (2020b). Çekya, Çin'in İtalya'ya Gönderdiği Maske ve Sağlık Malzemelerine “bilmeden” El Koydu. https://tr.euronews.com/2020/03/22/cekya-cin-in-italya-yagonderdigi-covid-maske-ve-saglik-malzemelerine-bilmeden-el-koydu, (Erişim Tarihi:
- Evenett, S. J. and Fritz, J. (2015). Throwing Sand In The Wheels: How G-20 Policies Discriminate Against LDC Exports. https://www.tepav.org.tr/upload/files/haber/1424 082630-0.Simon_J._Evenett_in_Sunumu.pdf, (Erişim Tarihi: 26.04.2020).
- Flaaen, A. and Pierce, J. (2019). Disentangling the Effects of the 2018-2019 Tariffs on a Globally Connected U.S. Manufacturing Sector. Finance and Economics Discussion Series Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs Federal Reserve Board, Washington, D.C. No. 2019-086.
- Gücüm, K. (2018). Emperyalizmin Son Silahı: Ticaret Savaşları. Teori ve Eylem Dergisi, Haziran, 66-78.
- Güngör, K. (2015). İktisadın Tarihine Kısa Bir Bakış ve Merkantilizmden Günümüze İktisadi Düşünceler. http://kisi.deu.edu.tr/asuman.altay/kamil_gungor.pdf, (Erişim Tarihi:
- Heath, E. (1969). Realism in British Foreign Policy. https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/1969-10-01/realism-british-foreignpolicy, (Erişim Tarihi: 24.04.2020).
- Ho-Fung, H. (2009). America’s Head Servant? The PRCs Dilemma in the Global Crisis. New Left Review 60, November-December.
- Intell4 (2020). İngiliz Milletler Topluluğu (The Commonwealth) nedir? https://www.intell4.com/ingiliz-milletler-toplulugu-the-commonwealth-nedir-haber183961, (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
- İnan, Ş. (2018). Bölgesel Entegrasyonların Ekonomi Politiği ve Tarihsel Evreleri-1. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), 852 – 866.
- Kanal Finans (2020). Damping ve Anti-Damping Ne Demektir? Damping Vergisi Nedir? https://kanalfinans.com/sorular/damping-ve-anti-damping-ne-demektir-dampingvergisi-nedir, (Erişim Tarihi: 27.04.2020).
- Kaya, A. (2013). Mali Sürdürülebilirlik: Teori ve Türkiye Uygulaması. Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No: 292.
- Koçaslan, G. (2019). Homoeconomicus: the Ultimate Representative of Rational Economic Behavior. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(1), 63 – 68.
- Mele, D. and González-Cantón, C. (2014). The Homo Economicus Model. In Book “Human Foundations of Management”, p. 9 – 29. Palgrave Macmillian, New York.
- MFA (2020a). Kuzey Kore'nin Ekonomisi. T.C. Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/kuzey-kore-ekonomisi.tr.mfa, (Erişim Tarihi: 12.06.2020).
- MFA (2020b). Güney Kore'nin Ekonomisi. T.C. Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/guney-kore_ekonomisi.tr.mfa, (Erişim Tarihi: 12.06.2020).
- Onedio (2020). Fransız Yetkililer: “Çin'den Satın Aldığımız Maskelere, Üç Kat Fazlasını Ödeyen Amerikalılar El Koydu”. https://onedio.com/haber/fransiz-yetkililer-cin-densatin-aldigimiz-maskelere-uc-kat-fazlasini-odeyen-amerikalilar-el-koydu-901730, (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
- Öz, S. (2009). Kriz ve korumacılık: Tarih tekerrür edecek mi?, Working Paper, No. 0904, TÜSİAD-Koç University Economic Research Forum, Istanbul.
- Polat, M.A. (2018). Küresel Finans Krizinin Nedenleri. Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 177 – 195.
- Politika Akademisi (2012). Dünya Ekonomisinde Küreselleşme ve Bölgeselleşme Eğilimlerinin Ekonomiye Yansımaları. http://politikaakademisi.org/2012/07/03/dunya-ekonomisindekuresellesme-ve-bolgesellesme-egilimlerinin-ekonomiye-yansimalari/, (Erişim Tarihi:
- Sayan, S. (2015). “Korumacı Politikalar, En Az Gelişmiş Ülkelerde İhracat Büyümesini %23,8 Oranında Azalttı”. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/3811, (Erişim Tarihi: 26.04.2020).
- Seymen, D. A. (2000). Dış Ticarette Yeni Korumacı Eğilimler ve Türk Dış Ticareti Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İzmir.
- Soba, M., Kumcu, S. Y. ve Akıncı, Ö. S. (2018). Bretton Woods İkizleri: Aşırı Yoksulluk ve Derinleşen Eşitsizlik. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 669 - 687.
- Kaya, M. (2019). A.B.D - Çin Ticaret Savaşları ve Türkiye. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 18-30.
- Kayım, H. (2017). Ücret Sübvansiyonu Özelinde İstihdam Teşvikleri, Ülke Örneklerinin İncelenmesi ve İşkur İçin Öneriler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi.
- Şimşek, O. (2019). Küreselleşmenin Dönüşümü ve Çin’in Rolü. Sosyoekonomi, 27(40), 185 – 196.
- Temiz, D. (2009). Gümrük Birliği ile Birlikte Türkiye’nin Dış Ticaretinde Yapısal Değişimler Oldu mu? Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 8(1), 115 – 138.
- TEPAV (2015). “Korumacı Politikalar, En Az Gelişmiş Ülkelerde İhracat Büyümesini %23,8
- Törüner, Y. (2014). Arjantin’in Yeni Borç Krizi. https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/yaman- toruner/arjantin-in-yeni-borc-krizi-1905089, (Erişim Tarihi: 12.06.2020).
- TUİK (2020). Sanayi Üretimi Nisan Ayında Aylık Yüzde 30.4 ve Yıllık Yüzde 31.4 Düştü. https://www.bloomberght.com/sanayi-uretimi-nisan-da—2257767, (Erişim Tarihi:
- TÜBA, (2020). Covid-19 Pandemi Değerlendirme Raporu. Türkiye Bilimler Akademisi, 17 Nisan, http://www.tuba.gov.tr/files/images/2020/kovidraporu/Covid-19%20RaporuFinal+.pdf, (Erişim Tarihi: 11.06.2020).
- Vasilopoulos, C. (2020). Bazı Ülkeler Gıda Ürünleri İhracatına Kısıtlamalar Getiriyor. https://www.oliveoiltimes.com/tr/business/some-countries-impose-restrictions-onexports-of-food-commodities/80803, Erişim Tarihi: 12.06.2020).
- World Bank (2020a). GDP growth (annual %). https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?view=chart, (Erişim
- Tarihi: 27.12.2020).
- World Bank (2020b). Merchandise exports (current US$). https://data.worldbank.org/indicator/TX.VAL.MRCH.CD.WT?view=chart, (Erişim
- World Bank (2020c). Merchandise imports (current US$). https://data.worldbank.org/indicator/TM.VAL.MRCH.CD.WT?view=chart, (Erişim
- World Bank (2020d). Merchandise trade (% of GDP). https://data.worldbank.org/indicator/TG.VAL.TOTL.GD.ZS?view=chart, (Erişim
- World Bank (2020e). GDP growth (annual %).
- Yavaş, H. (2007). 1980 Sonrası Gelişmekte Olan Ülkelerde Yaşanan Finansal Krizler, Finansal Kriz Modelleri ve Çözüm Önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Finans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı, İstanbul.
- Yıldırım, E., Çakmaklı, S. ve Özkan, F. Ö. (2011). Eskiden Yeniye Neo-Klasik Sentez: Bir Literatür Taraması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(4), 153 – 184.
- Yurdabakan, İ. (2002). Küreselleşme Konusundaki Yaklaşımlar ve Eğitim. Eurasian Journal of Educational Research, 6, 61-66.
