Author :
Abstract
Mâtürîdî’nin günümüze ulaşan iki eserinden biri Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsiridir. Bu çalışmanın Türkçeye tercüme edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü hem eserin Arapça bilmeyen geniş kitlelere ulaşması kolaylaşmış hem de Mâtürîdî’nin görüşlerini kendi kitabından öğrenme imkânı doğmuştur. Ayrıca din bilimlerinin klasik eserlerini tercüme etmek, ilim ve fikir hayatımıza olumlu katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte tercüme faaliyetinde dillerin özellikleri, mütercimin bakış açısı, metnin ait olduğu bilimsel alan, dilin kültürel boyutu gibi birçok faktör etkilidir. Bu ise bir dilden diğer dile çeviri yapmayı zorlaştırmakta ve bazı hataların görülmesine sebep olmaktadır. Nitekim Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ın çevirisinde de tercüme hataları, metne yapılan ilaveler, isimlerin yanlış okunması, maddi hatalar, tercüme edilmeyen kısımlar, tahkik ve tahricdeki hatalar gibi düzeltilmesi gereken bazı problemlerin olduğu müşahede edilmektedir. Temennimiz eserin sonraki baskılarında, bu hataların dikkate alınması ve tercümenin tekrar gözden geçirilerek düzeltilmesidir.
Keywords
Abstract
One of two books of Maturidi that has survived until today is Tawilat al-Quran, which is commentary of Quran. To translate of this book into Turkish is very important. Because both it has been easier for the book to reach large audiences who do not speak Arabic, and has been possible to learn the Maturidi’s ideas from his own book. Additionally, the translation of classical books about religious sciences will contribute positively to our life of idea and science. However, in translation many factor are effective such as features of languages and translator’s perspective and scientific field, which the text is related and cultural features of language. This situation makes it difficult the translation from language to another and it causes to occur some mistakes. It is seen also, where it occurs some mistake that it needs to reform in the translation of Tawilat al-Quran such as translation mistakes and supplementary that was added the text and misreading of person names and material mistakes and sections that untranslated and mistakes in investigation and extraction. I hope that this mistakes to consider and to reform by reviewing the translation in the next editions of Tawilat al-Quran.
Keywords
- Algül, Hüseyin, “Muâhât”, DİA, İstanbul, 2005, C. 30.
- Aliyyü’l-Kârî, el-Esrâru’l-Merfû‘a fi’l-Ahbâri’l-Mevzû‘a, Thk. Muhammed es-Sabbâğ, el- Mektebü’l-İslâmî, (2. Baskı), Beyrut, 1986.
- Babanzade Ahmed Naim, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi, DİB Yay., (1. Baskı), İstanbul, 2019.
- el-Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî (ö. 256/870), el-Câmi‘u’s- Sahîh, Thk. Heyet, Müessesetü’r-Risâle Nâşirûn, (3. Baskı), Dımaşk, 2015.
- Cilâcı, Osman, “Tercüme Teknikleri Açısından Meâllere Genel Bir Bakış”, Kur’an Meâlleri Sempozyumu –eleştiriler ve öneriler- I, (24-26 Nisan 2003, İzmir), DİB Yayınları, Ankara, 2007.
- ed-Demenhûrî, Ahmed Saʿd, Nazariyyetü’l-Maʿrife ʿınde Ehli’s-Sünne ve’l-Cemâʿa, Dâru’n- Nûri’l-Mübîn, (1. Baskı), Amman, 2018.
- Demir, Osman, “Tevakkuf”, DİA, İstanbul, 2011, C. 40.
- Efendioğlu, Mehmet, “Osman b. Huneyf”, DİA, İstanbul, 2007, C. 33.
- Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ensar Neşriyat, (6. Baskı), İstanbul, 2016.
- Eroğlu, Ali, “Tercüme Problemleri ve Meâller”, Kur’an Meâlleri Sempozyumu –eleştiriler ve öneriler- I, (24-26 Nisan 2003, İzmir), DİB Yayınları, Ankara, 2007.
- el-Ezherî, Ebû Mansûr, Tehzîbü’l-Luğa, Thk. Muhammed Avd Mur‘ib, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l- Arabî, (1. Baskı), Beyrut, 2001.
- el-Fîrûzâbâdî, Mecdüddîn, el-Kâmûsu’l-Muhît, Müessesetü’r-Risâle, (8. Baskı), Beyrut, 2005.
- Heyet, el-Muʿcemü’l-Vasît, Mektebetü’ş-Şurûk ed-Düveliyye, (5. Baskı), Mısır, 2011.
- İbn Ebî Şeybe, Musannef, Thk. Kemal Yusuf el-Hût, Dâru’t-Tâc, (1. Baskı), Beyrut, 1989.
- İbn Kayyım el-Cevziyye, el-Menâru’l-Münîf fi’s-Sahîh ve’d-Daîf, Thk. Ebû Ğudde, Mektebü’l- Matbûâti’l-İslâmiyye, (1. Baskı), Halep, 1970.
- İşler, Emrullah – Yıldız, Musa, Arapça Çeviri Kılavuzu, Elif Yayınları, (6. Baskı), İstanbul, 2014.
- Kırbaşoğlu, M. Hayri, Alternatif Hadis Metodolojisi, Otto Yay., (5. Baskı), Ankara, 2015.
- el-Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd es-Semerkandî (ö. 333/944), Te’vîlâtü’l-Kur’ân, (Ed. Bekir Topaloğlu), Dâru’l-Mîzân, İstanbul, 2005-2007, I-XVIII.
- _______, Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi, (Ed. Yusuf Şevki Yavuz), Ensar Neşriyat, İstanbul, 2015-2019, I-XVIII.
- _______, Kitâbü’t-Tevhîd, (trc. Bekir Topaloğlu), TDV Yay., (10. Baskı) Ankara, 2017, s. 495- 506.
- Meriç, Cemil, Bu Ülke, İletişim Yayınları, (46. Baskı), İstanbul, 2015.
- el-Mevsılî, Abdullah b. Mahmud b. Mevdûd, el-İhtiyâr li-Ta‘lîli’l-Muhtâr, Thk. Mehmet Talu, Tereke Yay., İstanbul, 2015.
- Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî (ö. 261/875), el-Câmi‘u’s- Sahîh, Thk. Heyet, Müessesetü’r-Risâle Nâşirûn, (2. Baskı), Dımaşk, 2015.
- Özel, Ahmet, Hanefî Fıkıh Alimleri, TDV Yay., (3. Baskı), Ankara, 2013.
- es-Sâğircî, Esad Muhammed Said, Delilleriyle Hanefî Fıkhı, Trc. Soner Duman v.dğr., Karınca&Polen Yay., İstanbul, 2010.
- Sami, Şemseddin, Kâmûs-ı Türkî, Şifa Yayınları, İstanbul, 2016.
- Sarıkaya, Abdüssamet, “Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ın Üç Tahkikinin Analizi ve İhlâs Sûresi Bağlamında Mukayesesi”, İmâm Mâtürîdî ve Te’vîlâtü’l-Kur’ân, Ed. Hatice K. Arpaguş v. dğr., İfav Yay., (1. Baskı), İstanbul, 2019, ss. 189-212.
- Sifil, Ebubekir, İslam ve Modern Çağ 2, Rıhle Kitap Yay., (2. Baskı), İstanbul, 2011.
- es-Suyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî es-Süyûtî eş-Şâfiî (ö. 911/1505), ed-Dürru’l-Mensûr, Dâru’l-Fikr, Beyrut, 2011.
- et-Tehânevî, Zafer Ahmed, Kavâʿid fî ʿUlûmi’l-Hadîs, Thk. Abdülfettah Ebû Ğudde, Dâru’l- Beşâiri’l-İslâmiyye, (11. Baskı), Beyrut, 2018.
- et-Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) et-Tirmizî (ö. 279/892), el-Câmi‘, Dâru’s-Selâm li’n-Neşr ve’t-Tevzî‘, Riyad, 2009.
- Tokpınar, Mirza, “Hadis Tercümesinde Şuhûdi Mâzi ve Nakli Mâzi Hakkında Cevdet Paşa’nın Bir Mektubu Üzerine”, Hadis Tetkikleri Dergisi, X-1, 2012.
- Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Sad. İsmail Karaçam v.dğr., Azim Dağıtım, İstanbul, 2011.
