ÖĞRETMENLERİN 6-12 YAŞ ARASI ÇOCUKLARIN BİLİŞSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİNİ BİLME VE DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) TANIMA YETERLİLİKLERİ İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Araştırma öğretmenlerin 6-12 yaş arası çocukların bilişsel gelişim özelliklerini bilme ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanıma yeterliliklerinin incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Veriler 6-12 yaş arası çocukların bilişsel gelişim özellikleri bilgi formu ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanıma Yeterliliği Ölçeği ile toplanmıştır. Analizde Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Öğretmenlerin %39,6’sı 34-43 yaş arasındadır, %84,7’si sınıf öğretmenidir ve %37,9’u 11-20 yıl arasında çalışmaktadır. Öğretmenlerin %58,1’i lisans eğitiminden sonra, %63,5’i pedagojik formasyon eğitiminde çocukların bilişsel gelişimine dair eğitim almış ve %45,3’ü bu konu ile ilgili en fazla yazılı kaynaklara başvurmaktadır. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanıma Yeterliliği Ölçeği puan ortalaması 8,04± 2,57 olup, yaş ve çalışma yılı arasında istatistiksel anlamlı bir fark bulunmaktadır (p<0,05). Öğretmenlerin 6-12 yaş arası çocukların bilişsel gelişim özellikleri ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğuna yönelik ölçeklerden alınan puanların istendik düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Lisans eğitimi sonrasında hizmet içi eğitimlerle mesleki gelişimin desteklenmesi önem taşımaktadır.
Keywords
Abstract
The aim of this study was to investigate the knowledge level of teachers about the cognitive development characteristics of 6-12 years old children and to evaluate their Attention Deficit and Hyperactivity Disorder recognition competencies. Data were collected with 6-12 aged cognitive development data form and Attention Deficit and Hyperactivity Disorder Recognition Competence Scale. In the evaluation, Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests were used. 39.6% of the teachers who participated in the study were between 34-43 years of age, 84.7% of them were working as class teachers, 37.9% of them had 11-20 years working years. 45.3% of the teachers make literature search about the cognitive development of children between 6-12 years old and apply the most written resources , 58.1% were educated in children's cognitive development after undergraduate education, most of them during pedagogical formation education. The mean score of the Attention Deficit and Hyperactivity Disorder Recognition Scale was 8.04 ± 2.57 and there was a statistically significant difference between age, working years. The knowledge level of teachers about cognitive development of children between the ages of 6-12 is not sufficient. It may be advisable to support professional development with in-service trainings after undergraduate education.
Keywords
- Anderson, D. L.; Watt, S. E.; Noble, W.; Shanley, D. C. (2012). Knowledge of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and attitudes toward teaching children with ADHD: The role of teaching experience. Psychology in the Schools, 49(6), 511-525.
- Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü, 2016-2017 Eğitim Öğretim Yılı İstatistikleri, http://ankara.meb.gov.tr/www/egitim-istatistikleri/icerik/24 Erişim Tarihi: 18.06.2018.
- Almacıoğlu, D. (2007). Yönetsel Bir Sorun Olarak Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Öğrencilerin Sınıf ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik Öğretmenleri Tarafından Tanınma Yeterliliklerinin İncelenmesi. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- American Academy of Pediatrics.(2011). ADHD: Clinical Practice Guideline for the Diagnosis, Evaluation, and Treatment of Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder in Children and Adolescents, Pedıatrics, 128(5): 1-16. http://pediatrics.aappublications.org/ content/pediatrics/early/2011/10/14/peds.2011-2654.full.pdf Erişim Tarihi: 18.06.2018
- Bradshaw, L.; Kamal, M. (2013). Teacher knowledge, training and acceptance of students with ADHD in their classrooms: Qatar case study. Near and Middle Eastern Journal of Research in Education, 5. Canbulat, T. ; İlğan, A. (2011).İlköğretim sınıf öğretmenlerinin bilişsel gelişim alanındaki bilgi düzeyleri ile öğrencilerinin akademik başarıları arasındaki ilişki, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi.Aralık,8(1):169-189.
- Claesdotter, E.; Cervin, M.; Åkerlund, S.; Råstam, M.; Lindvall, M. (2018). The effects of ADHD on cognitive performance. Nordic Journal Of Psychiatry, 72(3), 158-163.
- Conk, Z.; Başbakkal, Z.; Balyılmaz, H.; Bolışık,B. (2013). Pediyatri Hemşireliği, Akademi Yayıncılık, 1. Basım, Ankara, ss:831.
- Dang, M.T.;Warrington, D.; Tung, T.; Baker, D. A. (2007). School-based approach to early identification and management of students with ADHD, The Journal of School Nursing, 23(1): 2-12.
- Doğan, Y. (2007). İlköğretim çağındaki 10-14 yaş grubu öğrencilerinin gelişim özellikleri, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,2(8): 155-187.
- Ercan, E.S. (2010). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda epidemiyolojik veriler. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Dergisi, 6(2):1-5.
- Ergin, İ.; Akseki, B.; Deniz, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42):55-66.
- Hockenberry, M.J.; Wilson,D. (2015). Wong’s Nursing Care of İnfants and Children. İnside:Rodgers,C.C. Health Promotion of the school-age child and family. Chapter:15 s.s:572-574. Elsevier, 10. Baskı, Kanada ISBN 978-0-323-22241-9.
- Hong, Y. (2008). Teachers' perceptions of young children with ADHD in Korea, Early Child Development and Care, 178:4, 399-414, https://doi.org/10.1080/03004430701321829.
- Graziano, P.A.; Garcia, A.(2016). Attention-deficit hyperactivity disorder and children’s emotion dysregulation: a meta-analysis. Clin Psychol Rev, 46:106-123
- Göl, İ.; Bayık, A.(2013). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu tanıma yeterlikleri, DEUHYO ED, 6 (4), 207-213.
- Kanay A. (2016).Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan 9-13 yaş grubu ilköğretim öğrencilerinin uyumsal davranışları, benlik kavramı ve akademik başarıları arasındaki ilişkiler. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Karabekiroğlu, K.;Memik, N.C.; Özel, Ö.Ö.; Toros, F.; Öztop, D.; Özbaran, B.; Cengel-Kultur, Ö.; Akbaş, S.;Taşdemir, G.N.; Ayaz, M.; Aydın,C.; Bildik,T.; Erermiş,S.; Yaman, A.K. (2009). DEHB ve Otizm ile ilgili bilgi düzeyleri ve damgalama: sınıf öğretmenleri ve anababalarla çok merkezli bir çalışma, Klinik Psikiyatri, 12:79-89.
- Karaman, D.; Türkbay, T.; Gökçe, F.S. (2006). Özgül Öğrenme Bozukluğu ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu binişikliğinin bilişsel özellikleri, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13 (2): 60-68.
- Lawrence, K.; Estrada, R. D.; McCormick, J. (2017). Teachers' experiences with and perceptions of students with attention deficit/hyperactivity disorder. Journal Of Pediatric Nursing, 36, 141-148.
- Özcan, C.; Öğülmüş, S.(2010). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklara Bilişsel Yaklaşıma Dayalı Kişilerarası Sorun Çözme Eğitiminin Katkıları, TAF Prev Med Bull, 9(4): 391-398
- Özmen, S.K. (2010). Okulda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,6(2):1-10.
- Perold, H.; Louw, C.; Kleynhans, S. (2010). Primary school teachers’ knowledge and misperceptions of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). South African Journal of Education, 30(3).
- Santrock, J.W.(2012). Ergenlik (14.basım) (Çev.Diğdem Müge Siyez).Nobel Tıp Kitabevleri, Ankara. (ss353-354).
- Shroff, H. P.; Hardikar-Sawant, S.; Prabhudesai, A. D. (2017). Knowledge and Misperceptions about Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) Among School Teachers in Mumbai, India. International Journal of Disability, Development and Education, 64(5), 514-525.
- Sonmez, V.; Alacapinar, F.G.(2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (5. baskı) Ankara: Anı Yayıncılık, ss:271-288.
- Şanlıer, N. (2013). “Okul Öncesi ve Okul Çağı Çocuklara Yönelik Beslenme Önerileri ve Menü Programları” Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, 915 Ankara.
- Törüner, E.K.; Büyükgönenç, L. (2017). Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları,1.baskı. Ankara, Nobel Tıp Kitabevleri Ltd, Şti, ss:616.
- Üskül, H.; Kılıçaslan, Ö.; Yıldırmak, Z.Y.; Özsan, H. (2017). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ’nda kan parametrelerinin incelenmesi, Konuralp Tıp Dergisi, 9(3):31-36,
- Wolraich, M. L.; Lambert, E. W.; Bickman, L.; Simmons, T.; Doffing, M.; Worley, K. (2004). Assessing the impact of parent and teacher agreement on diagnosing attention-deficit hyperactivity disorder, Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 25, 41-47.
- Zorlu, A. (2012). Denizli kent merkezinde ilköğretim çağındaki çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun prevalansı. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Denizli.
