Author :
Abstract
Yüzbinlerce insanın ölmesine ve esir edilmesine sebep olan Haçlı Seferleri, toplumun demografik yapısında da bazı değişimlere yol açmıştır. Söz konusu demografik değişimler bir taraftan ailelerin parçalanmasına sebebiyet verirken diğer taraftan da neslin devamı için yeni evlilikleri mecburî hale getirmiştir. Bu evliliklerin bazıları Haçlılarla mücadele eden Müslüman emirlikler arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca gerçekleşen evlilikler nedeniyle akraba olan emirler, topraklarını birbirlerine karşı korumuşlardır. Bununla birlikte evliliklerdeki asıl amaç; Müslüman devletler arasındaki husumetin kaldırılıp İslam birliğinin oluşturulması ve Haçlılara karşı daha etkin bir mücadelenin yapılmasıdır. Bu çalışmada Haçlılarla mücadele eden bazı Müslüman liderlerin evlilikleri üzerinde durulmuştur. Onların kimlerle ve hangi sebeplerden dolayı evlilik yaptığı kronolojik bir sıra takip edilerek verilmiştir. Böylelikle o dönemde gerçekleşen bazı evliliklerin Müslümanlar açısından önemi ve Haçlılarla mücadelede siyasi bir hamle olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada genellikle İslam tarihi kaynaklarına başvurulmuştur. Ancak bazı hususlarda Latin, Ermeni ve Süryani kroniklerinden de yararlanılmıştır. Ayrıca çalışma farklı dillerde yayınlanan muhtelif eserlerle de zenginleştirilmiştir.
Keywords
Abstract
The Crusades, which caused hundreds of thousands of deaths and captives, also caused some changes in the demographic structure of the society. On the one hand, these demographic changes have caused families to break up, and on the other hand, they have led to new marriages for the continuation of the generation. Some of these marriages took place among the Muslim emirates fighting with the Crusaders. In addition, orders related to marriages have protected their lands against each other. However, the main purpose in marriages; The elimination of the animosity between the Muslim states, the establishment of an Islamic union and a more effective struggle against the Crusaders. In this study, the marriages of some Muslim leaders struggled with the Crusaders were emphasized. It is given by following the chronological order that they marry with whom and for what reasons. Thus, it was attempted to reveal the importance of some marriages that took place in that period for Muslims and a political move in the fight against the Crusaders. In this study, generally sources of Islamic history were used. However, Latin, Armenian and Syriac chronicles were also used in some aspects. In addition, the study is enriched with various works published in different languages.
Keywords
- Abû'l-Farac, Gregory, (1987), Abû'l-Farac Tarihi, (Çev., Ömer Rıza Doğrul), TTK Yayınları, Ankara.
- Alptekin, Çoşkun, (1992), "Belek b. Behrâm", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. V, s. 402-403, İstanbul.
- Altan, Ebru, (2003), İkinci Haçlı Seferi (1147-1148), TTK Yayınları, Ankara.
- Anonim Süryani Kroniği, (2019), (Çev., İlhan Aslan,) Post Yayınları, İstanbul.
- Anonim Süryani Vekayinamesi, (2005), (Çev., Vedii İlmen), Yaba Yayınları, İstanbul.
- Aydın, Mehmet Âkif, (2003), "Mehir", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. XXVIII, s. 389-391,
- Basuğuy, Bedrettin, (2009), Selâhaddîn-i Eyyûbî Devrinde İlmi Fa'âliyetler, Hivda Yayınları,
- Bezer, Gülay Öğün, (2009), "Seyfeddin Gazi I.", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C.XXXVII, s. 31, İstanbul.
- Bezer, Gülay Öğün, (2013), "Zengî, İmâdüddin", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. XLIV, s. 258- 261, İstanbul.
- Carnotensis, Fulcherius, (2009), Gesta Francorum Iherusalem Peregrinantium (Kudüs Seferi- Kutsal Toprakları Kurtarmak). (Çev., İ. B. Barlas), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
- Demirkent, Işın, (1994), Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1118-1146), TTK Yayınları, Ankara, c.2.
- Demirkent, Işın, (2002), "Kudüs", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. XXVI, s. 329-332, İstanbul.
- Demirkent, Işın, (2012), Haçlı Seferleri Tarihi, (Dü., Ebru Altan), Dünya Yayıncılık, İstanbul.
- el-Azîmî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed, (2006), Azîmî Tarihi, (Dü., Ali Sevim), TTK Yayınları, Ankara.
- el-İsfahânî, İmâeddin el Kâtib, (1962), El-Feth el-Kussî fi'l-feth el-Kudsî, (Dü. Muhammed Mahmud Subh), Kahire.
- el-Makdisî, Ebû Şâme, (1997), Kitabu’r-Ravzateyn fî Ahbâri’d-Devleteyn en-Nuriyye ve’s- Salâhiyye, (Dü., İ. ez-Zeybek), Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, c.2.
- el-Ömerî, Şihabeddin b. Fazlullah, (2014), Türkler Hakkında Gördüklerim ve Duyduklarım (Mesâliku'l-Ebsâr), (Çev., D. Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul.
- Görgün, Hilal, (2001), "İsmet Hatun", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C.XXIII, s.140, İstanbul.
- İbn Cübeyr, (2019), Endülüsten Kutsal Topraklara, (Çev., İsmail Güler), Selenge Yayınları,
- İbn Kalânisî, (2013), Şam Tarihine Zeyl. I. ve II. Haçlı Seferleri Dönemi, (Çev., Onur Özatağ) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- İbn Kesîr, (2017), El-Bidâye ve'n-Nihâye, (Çev., Mehmet Keskin), Çağrı Yayınları, İstanbul, c.12.
- İbn Munkız, Usama, (2018), Kitâbu'l-İ'tibâr. (Çev., Yusuf Ziya Cömert), Kitabevi Yayınları,
- İbn Şeddâd, Bahâeddin Yusuf b. Rafî, (1994), El-Nevâdirü'l-Sultâniyye fi'l-mehâsini'l- Yûsufiyye, (Dü., Cemaleddin Şeyyal), Kahire.
- İbn Şeddâd, İzzeddîn, (1991), el-A'lâkü'l-Hatîre fi Zikri Ümerâi'ş-Şam ve'l-Cezîre, Dımaşk.
- İbnü'l-Adîm, Kemâleddin, (2014), Zübdetü'l-Haleb min Târîhi Haleb'de Selçuklular, (Çev., Ali Sevim), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
- İbnü'l-Adîm, Kemâleddin, (1989), Bugyetu't Taleb fî Tarihi Haleb (Seçmeler- Biyografilerle Selçuklu Tarihi), (Çev., Ali Sevim), Ankara.
- İbnü'l-Esîr, Ali b. Muhammed b. Ebu'l-Fida, (1963), et-Tarihu'l-Bâhir fi'd-Devleti'l-Atabekiyye bi'l-Musul, (tahk., Abdulkadir Tuleymat), Kahire.
- İbnü'l-Esîr, Ali b. Muhammed b. Ebu'l-Fida, (2016), El-Kâmil fi't-Târîh, (Çev., Ahmet Ağırakça, Beşir Eryarsoy, vd.), Ocak Yayınları, İstanbul, c.8-11.
- İbnü'l Ezrâk, (1992), Tarihu Meyyâfârikin ve Âmid, Meyyâfârikin ve Âmid Tarihi, Artuklular kısmı, (Çev., Ahmet Savran), Erzurum.
- İbnü't-Tiktaka, (2016), El-Fahrî. (Çev., Ramazan Şeşen), Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
- İstahrî, (2019), Ülkelerin Yolları, (Çev., Murat Ağarı), Ayışığı Kitapları, İstanbul.
- İstek, Gülşen, (2019), "Haçlı Seferlerine Katılan Kadınlar", Journal of İslamicjerusalem Studies, S.2, s. 205-224.
- Karakuş, Nadir, (2017), "Haçlı Seferlerinde Üç Kadın ve İslâm Birliğinin Sağlanması", Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.43, s. 253-282.
- Makdîsî, Muhibbeddin Ebu Hamid, (2019), Mısır'daki İslam Devletleri ve Türk Memlüklerin Faziletleri, (Çev. Ramazan Şeşen), Yeditepe Yayınları, İstanbul.
- Mukâtil b. Süleyman, (2006), Tefsîr-i Kebîr, (Çev., M. Beşir Eryarsoy), Cilt 3, İşaret Yayınları,
- Paine, Mike, (2011), Haçlı Seferleri, (Çev., Cumhur Atay), Kalkedon Yayınları, İstanbul.
- Şeşen, Ramazan, (2009), "Selâhaddîn-i Eyyûbî", Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. XXXVI, s. 337-340, İstanbul.
- Şeşen, Ramazan, (2018), Selâhaddin Eyyûbî ve Dönemi, Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
- Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerir, (1996), Taberî Tefsîri, (Çev., Hasan Karakaya, Kerim Aytekin), Cilt 6, Hisar Yayınevi, İstanbul.
- Turan, Osman, (2017), Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Yayınları, İstanbul.
- Urfalı Mateos, (2019), Urfalı Mateos Vekayi-nâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor'un Zeyli (1136-1162), (Çev., Hırant D. Andreasyan), TTK Yayınları, Ankara.
